نامةيةك بؤ سةرؤك ماندصللا
نوسيني : د.
عائض القرني
وةرطصرِاني : باوكي محمد
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ثصشةكي :
لة سةرةتاكاني بلاَوبونةوةي
ئيسلامدا دنيا بة طشتي’’و نيوةدورةطةي عةرةبيش بة تايبةتي كؤيلايةتي بالَي بة
سةردا كصشابوو، بةشصوةيةك كة هةموو مالَصك دةيتواني زياتر لة كؤيلةيةكي هةبصت، كة
زؤربةيان رِةش ثصست بوون، ئيسلام يةكةم كارصك كة هةلَسا ثصي ئازادكردني ئةو
كؤيلانة بوو لةو كؤت’و زنجيرةي بة طةردنيانةوة بوو، ئةوةبوو يةكةم كةسصك كة هاتة
ناو ئيسلام ( ئةبو بةكرخوالصي’رِازي’بص ) يةكةم ئيشي بريتي بوو لةوةي كة ضةند كؤيلةيةكي
كرِي’ لة خاوةنةكاني’و رِزطاري كردن كة بيلال يةكصك بوو لةوان .
بةو شصوةية ووردة
ووردة رِذصمي كؤيلايةتي بنةبرِكردو نةيهصشت كة ئةطةر ئيسلام نةبوواية ئيستةش هةر
بةردةوام ئةبوو، رِةنطة يةكصك ثرسيار بكات’و بلَص ضؤن وا دةلَصي لة كاتصكا كة
ئةمرِؤ دنيايةكي ترةو مرؤظةكان ئازادن، بةلاَم لة رِاستيدا رِذصمي كؤيلايةتي
ئةمرِؤ بة شصوةيةكي تر ثيادة ئةكرصت’و شصوازصكي ديكةي وةرطرتووة .
لة سةرةتاو
نيوةرِاستةكاني سةدةي هةذدةدا تاكة بازرطاني وولاَتاني داطيركةر بريتي بوو لة
كؤيلةكردني خةلَي ئةفريقاو فرؤشتنيان بة بؤرجوازةكاني ئةمريكاو ئةورورثا، ئيستةش
دةيان هةزار ذنان’وكضاني وولاَتاني ئةفريقاو ئةوروثاي رِؤذهةلاَت ئةكرصنة كؤيلةو
لة بازارِةكاني بازرطاني جنيسي ئةوروثاي مؤدصرِندا ئةفرؤشرصن .
ماندصللا يةكصك بوو
لةو كةسانةي كة لة ثصناوي ئازادي طةلةكةي’و بة كؤيلةنةكردنيدا بةهاري ذياني كردة
ثايزو زياتر لة ضارةكة سةدةيةك لة نصوان ضوار ديواردا بةند كرا، تاواني تةنها
ئةوةبوو بوو رِةش ثصست بوو، وة داواي ئةكرد كة مرؤظة رِةش ثصستةكانيش وةك مرؤظصكي
ئاسايي بذين هةست بكةن كة مؤؤظن’و يةكسان بذين لة طةلَ ئةو كةسانةي كة وةختي خؤي
داطيركةرهصناووني بؤ ئةوص .
ثصم واية ئةطةر
طؤرِانكاري بة سةر نةخشةي ئةم جيهانةدا نةهاتاية دواي هةرةسي كومونيزم ئيستةش
ئةوةي ثصي ئةلَصن وويذداني جيهاني ! هةر لة جصي خؤي ئةبوو ماندصللاش كؤت وزنجير
ئةبوو .
ئصمةش وةك طةلصكي
ضةوساوةو ماف خوراو زؤر هةست بة ئازارةكاني طةلاني ضةوساوةي وةك خؤمان ئةكةين،
بةلاَم جصي داخة كة طةلاني تر هةمان هةستيان نية بةرامبةرمان .
وةك ئةركصك بؤ
نرخاندني ئةو هةموو تصكؤشانةي ماندصللا ضةشتويةتي لة ثصناوي ئازادي خؤي’و
طةلةكةيداو وةك كوردصك كة هةموو ئاواتمان ئازادي ذيانة وةك طةلاني تري ئةم دنياية،
وةك موسلَمانصكيش كة باوةرِم بةوةية كة ماناي رِاستةقينةي ئازادي’و مافي مرؤظ’و
دادثةروةري’ورِزطار بوون لة كؤيلايةتي تةنها لة ئيسلامدا بةرجةستة ئةبصت، بة باشم
زاني ئةم نامةية بة زماني كوردي ثصشكةش بة خوصنةراني خؤشةويست بكةم، كة بةرِصز
دكتؤر عائض القرني زاناي بةناوبانط نوسيويةتي بة سةرؤك ماندصللا .
ئاخؤ كةي طةلي
كورديش سةرؤكصكي دلَسؤزي وةك ماندصللاي ئةبصت كة لة كؤيلايةتي ئةم’و ئةو رِزطاري
بكات ؟!
لة
عائض القرني وة .
بؤ سةرؤك نصلسؤن ماندصللا .
سلاَوصكي ثاك’و بص طةرد ئةي سةرؤكي
مةزن :
من يةكصكم لة
ملصؤنةهاي رِؤذهةلاَت’و رِؤذئاواي ئةم سةرزةويية، كة ذياني تؤيان خوصندؤتةوة،
ئاطاداري تصكؤشانت بوون، سةرسورِماوو بوون بة نةبةرديت’’و خؤرِاطريت، سةرسام بوون
بة طيانبةخشيت’و ئازايةتيت لة ثيناو بيرو باوةرِةكةتا، لة ثصناو ئازادي خؤت’و
طةلةكةتا، هةتا بويتة ئةستصرةيةك لة ئاسماني ئازاديدا، زةعيمصكي جيهاني لة
قوتابخانةي تصكؤشاندا، داهصنةرصكي عةبقةري لة قوتابخانةي مافي مرؤظدا .
بة رِاستي خةلَك لة
تؤوة ضيرؤكي تصكؤشاني وةرطرت، لة رِؤماني سةربةرزي’و سروودي سووربون لة سةر
بيروباوةرِيان سووديان لة تؤ وةرطرت، تؤ بويتة باوكي زؤرصك لةو ضةوساوانةي مافيان
داطيركرابوو ضةوسابوونةوة لة وولاَتي خؤيان، داثلَؤسين’و ستةم بص بةشي كردبوون لة
ذياني ئاسوودةيي، لة تؤدا نمونةيةكي بةرجةستةو زيندوويان بيني، ثصشةنطصكي جوان
بوويت لة ئارامي’و خؤرِاطري’و سوربوون’و رِةفزكردني ستةم’و ضةوسانةوة، بةردةوام
بوويت لة بةخشين’و فيداكاري بؤ طةلةكةت تاكو مافةكانيان وةربطيرصن .
ئةي سةرؤكي مةزن :
ئيسلام -ئايني
رِاستةقينةي ثةروةردطار - ئاينصكي مةزنة، مةزنةكاني خؤش دةوصت، رِصز لة داهصنةران
دةطرصت، بةرِصزةكان بةرزو زيندوو رِائةطرصت، كة تؤ يةكصكي لةوان .
ئيسلام ئايني
يةكسانية، يةكساني خستة نصوان عومةري عةرةبي’و بيلالي حةبةشي’و سةلماني فارسي’و
سوهةيبي رِؤمي، بة رِاستي ئاينصكة ستةم رِةت دةكاتةوة، داثلًَؤسين قةدةغة ئةكات،
هةرضي جياوازيةكي رِةنط’و رِةطةزو زمان هةبصت نايهصلَصت، خوا دةفةرموصت " ان
اكرمكم عندالله اتقاكم " "
بةرِصزترينتان لاي خوا ئةوةتانة كة تةقواو
ثارصزي زياتر بصت " .
ئةي سةرؤكي مةزن :
ئيسلام ئيحتيفا
ئةكات بة مةزنصكي وةك تؤ، ضونكة ئاينصكة رِصز لة فةزيلةت’و ثايةداري ئةطرصت،
ئارامي لا طةورةيةو بة طةورة ئةينرخصنصت، هاندةرو ثالَنةري دادثةروةرية، بانطةشةي
ئاشتي ئةكات، بةزةيي بلاَو ئةكاتةوة، بانطةواز ئةكات بؤ برايةتي .
ئةي سةرؤكي مةزن :
بة رِاستي ثلةي
بةرزي دنياييو شةرةفي جيهانيت بة دةست هصنا، وة سونبلَي -وسام-ي فيداكاريت وةرطرت،
تاجي ئازاديت لةسةر كرد، لة طةلَ ئةوانةدا كة بةدةستت هصنان ئةمانةي تريش بخة
ثالَيان : باوةرِبة خواو بة دةست هصناني طوصرِايةلَي ثةروةردطارو شوصن كةوتني
ثصغةمبةرةكةي
صلىالله عليه وسلم
، ئةمةش تةنها بة موسلَمان بوونت ئةبصت، موسلَمان
ببة ثارصزراوو سةلامةتيت، موسلَمان ببة عيززةت’و سةربةرزي دنياو دوارِؤذ بة دةست
دصنيت’و لة هةردوولا سةرفراز ئةبيت’و رِزطارت ئةبصت لة سزاي خوا .
موسلَمان ببة -ئةي
سةرؤكي مةزن-تاكو زةوي’و ئاسمان سلاَوت لص بكةن، ملصارصك’و دووسةد ملصون موسلَمان
ثصخؤشحالَي دةرببرِن’و دةرطاكاني بةهةشتت بؤ بكرصنةوة .
ئةي سةرؤكي مةزن :
تؤ دةسكةوتصكي بؤ ئيسلام، رةسيدصكي بؤ موسلَمانان، ضةند جوانة كة ووشةي حةق’و
دادثةروةري’و ئاشتي’و ئازادي لة دوولصوةتةوة بصتة دةرص’و ثرِ بة دةم بلَصيت ( لا
الة الا الله محمد رسول الله ) كة ئةوة رِاسترين رِستةية كة خوا ناردويةتي بؤ
مرؤظ، كة نهصني بةختةوةري’و فريادرِةس’و سةركةوتن’و رِزطار بونيةتي .
ئةي سةرؤكي مةزن :
هةركاتص لة
وولاَتاني ئيسلامدا بة زانايان’و سةركردةكان’و ئةديبان’و دانايان طةشتبصتم
وتوويانة : خؤزطا ( نصلسؤن ماندصللا ) موسلَمان ببواية، جا تكات لص ئةكةم’و هيوام
واية كة زؤر بة هصزو نةمري’و سةداو دةنطةوة بانطةشةي ( لا الة الا الله محمد رسول
الله ) بكةيت . جا ئةو كاتة بةندةكان خوا لة هةر شةش كيشوةرةكةدا ثصخوشحالَي
دةرئةبرِن’و ضةثلَةت بؤ لص ئةدةن، وة مةككة سةلامت لص ئةكات، كةعبة دةرطاي خؤيت
بؤ ئةكاتةوة، دوانطةكاني موسلَمانان ناوة جوانةكةت بةرز رِائةطرن، تؤ لة زينداندا
بيست’و حةوت سالَ ئارامت طرت تا كؤتةكانت ثساندو سةركةوتيت بة سةر زولَم’و
ستةمداو ياخي بووانت وورد كرد، دةي بة موسلَمان بونت داستانصك لة باوةرِ تؤمار
بكة، ضيرؤكصك لة ئازايةتي’و وصنةيةكي جوان لة وصنةكاني جوامصري بةرجةستة بكة .
ئةي سةرؤكي مةزن :
سوصند بة خوا-ئصمةي
موسلَمان- لة ئيسلامدا نرخ’و رِصزو كةرامةتي مرؤظمان بينيوةتةوة، شيريني باوةرِو
لةزةتي طوصرِايةلَيمان ضةشتووة، خؤشنودةيي بةندايةتي ثةروةردطارو شةرةفي كرِنوش
بردن بؤي’و سةربةرزي’و طوصرِايةلًَي ثصغةمبةرةكةيمان ضةشتووة .
جا لة بةر ئةوةي تؤ
طةورةيت لة دةروونماندا-بةو مصذووة ثرشنطدارةت-زؤر حةز ئةكةين بةشداري ئةو ذيانة
ثرِ بةختةوةري’و ئاسودةيي’و كامةرانيةمان ببيت كة لة سصبةري ئيسلامدا ثصي
بةختةوةر بووين،وة هةلي داهاتووي ذيانت لة سايةي ئةم ئاينةدا بةختةوةر بكةيت .
ئةي سةرؤكي مةزن :
ئةو مانا بةرزانةي
تؤ بانطةشةيان بؤ ئةكةيت كؤي هةموويان لة ئيسلامدا ئةبينيتةوة، ئةو بةزةييةي كة
دلَي داطيركردويت لة ئيسلامدا هةستي ثص ئةكةيت’’و لةمسي ئةكةيت، ئةو دادثةروةريةي
بانطةشةي بؤ ئةكةيت لة ئيسلامدا بة كردةوةو بةرجةستة كراوي ئةيبينيتةوة .
ئيسلام ئارامطراني
خؤش ئةوصت’و تؤش بة ئارام بوويت، رِصز لة زيرةكةكان ئةطرصت’و تؤش زيرةك بوويت،
نرخي خاوةن ذيرو داناكاني لايةو تؤش ذيرصكي تةواوويت، ئازايةتي’و نةبةردي بةرز
نرخاندووة تؤش ئازاو نةبةرد بوويت .
ئةي سةرؤكي مةزن :
بة رِاستي ضةند
رِؤذصك ذيام لة طةلَ يادداشتةكانتا " طةشتة درصذةكةم لة ثصناوي ئازاديدا "* زؤر
شتم بيني لة مةزنيت’و ئارامي’و ئازايةتيت كة بة رِاستي سةرسامي كردم و ووتم :
خؤزطة ئةم مرؤظة بةرِصزة ثرشنطدارة موسلَمان بوواية، سوصند بة خوا هيض ئاينصك
نابينم شايستةي تؤ بصت’و تؤش شايستةي ئةو بصت ئيسلام نةبصت، هيض مةبدةئصك نازنم
ئةوةندةي ئيسلام رِصزي لة نمونةي وةك تؤ طرتبصت، ضونكة ئيسلام ئايني فيترةو
خوارسكة، دلَةكان ئةكاتةوة، لة طةلًَ ذيريدا ئةدوصت، دةروونةكان ثاك ئةكاتةوةو
ثالَفتطةيان ئةكات، رِةوشت تةزكية ئةكات’و رِصز لة مرؤظ ئةطرصت، بوونةوةر ئاوةدان
ئةكاتةوة، ذيان جوانترو رِازاوةتر ئةكات .
ئةي سةرؤكي مةزن :
من لة مةككةوة
ئةتدوصنم، لة ثةناي كةعبةدا كة قورئاني لص هاتؤتة خوارةوة، محمد صلىالله عليه وسلم ي لص نصردرا، رِؤذي ثةيامي ئيسلامي لص هةلَهات’و بتةكان شكصنران’و ياخي
بووان لة ناوبران’و جارِي مافي مرؤظي لصوة درا، ستةم’و داثلَؤسين’ وةلانراوو
خراية ضالَةوةو ئاشتي’’و دادثةروةري بلاَوكرايةوة، خواي ئصمةو تؤ ئةفةرموصت :
{ فمن يرد الله ان يهديه يشرح
صدره للاسلام ... } {
هةض كةسصك خوا مةبةسيت بصت’و بيةوصت
رِصرِؤشني بكات دلَي ئةكاتةوة بؤ وةرطرتني ئيسلام } .
ئةي سةرؤكي مةزن :
بة رِاستي ذيان
كورت’و بة ئةشكةنجةو ئازارة، سةرةرِاي ذياني مةزنصكي وةكو تؤ كة نزيكةي نيوةي
تةمةنت بة ستةملصكراوي لة بةنديخانةدا بردة سةر، لةودنيا ذيانصكي نةبرِاوةي هةية
كة ثرِة لة خؤشي’و نيعمةتي بص كؤتايي تةنها ئةوانة ئةيطةنص’و ئةبنة خاوةني كة
باوةرِيان بة خوا هةيةو شوصن ثصغةمبةرةكاني كةوتوون، هيوام واية كة ئةو ذيانة
ثرِبةختةوةري’و سةربةرزيةت لة دةست نةضصت’و ببيتة خاوةني، هةروةك فةيلةسؤفي
بةناوبانط" ديكارت " ئةلَصت :" ئةم ذيانة لة شانؤطةريةكي دووبةش ثصك هاتووة، بةشي
يةكةميانمان بيني، مةشهةدي ستةمكارو ستةملصكراو، سةركةوتوو ذصركةوتوو، بةهصزو
لاواز، ئةي كوا مةشهةدي دووةم كة دادثةروةري تصدا بصت’ ؟! " .
زانا موسلَمانةكان
دةمصكة وةلاَميان ئةو ثرسيارةيان داوةتةوة كة مةشهةدي دووةم رِؤذي لصثرسينةوةية
لة دوارِؤذدا، رِؤذصك كة دادطاي ثةروةردطار دائةنرصت’وكةس دادوةر نية تةنها خواي
ثةروةردطار نةبصت، تاكو هةموو دةرونصك ثاداشتي ئةو كردةوة ضاكانة وةربطرصتةوة كة
لةم ذيانةدا كردوويةتي، وة تؤلَةي كردةوة خراثةكانيشي لص بسةنرصتةوة، وة حوكمي
بةندةكاني بكات لةوةي لة سةري جياوازن’و كؤك نين .
لة كؤتايدا بةختةوةر
ئةبم كة كتصبةكةمت " لا تحزن "**" خةفةت مةخؤ " ثصشكةش بكةم، هيوادارم كة كؤي
رِاي زاناو داناياني كؤن’و نوصي تيا ببينيتةوة كة بةختةوةري رِاستةقينة تةنها لة
ئيسلامدا هةية .
داوام لة خواي طةورة
و ثةروةردطاري عةرشي مةزنة كة دلَت ئاويشتة بكات بة نوري ئيسلام ئةي سةرؤك .
رِصزو سلاَوي
موسلَمانان بة ثياوو ذن’و ثيرو طةنجةوة لصمان وةربطرة لة هةموو شوصنصكي ئةم
زةويةدا .
رِصزو سلاَوي منيش
وةربطرة .
د .
عائض عبدالله القرني .
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
·
*كتصبصكي ماندصللاية كة باس لة ذيان’و
تصكؤشاني خؤي ئةكات لة ثصناوي ئازادي خؤي’و طةلةكةيدا .
·
** كتصبصكي دكتؤرة باسي شصوازةكاني لابردني
خةفةت’و بصزاري’’و دلَةرِاوكص ئةكات بة شصوازصكي زؤر جوان’و رِصك’’و ثصك،
وةرطصرِدراوةتة سةر ضةند زمانصك .
|