رِؤذنامةنووسى بةناوبانطى ئينطليزى رِؤبةرت فيسك
لة بابةتيَكدا ئةو ثرسيارة جديية دةكات: "ئيَمةى رِؤذئاوايى بؤ ثةند لةميَذوو
وةرناطرين؟". ئةو لةو بابةتةيدا كة لة سةرةتاى رِووخانى رِذيَمى بةعسدا وةكو
رِؤذنامةنووسيَكى شايةتحالَى زؤريَك لة رِووداوةكانى جةنطى عيَراق نووسيويةتى،
دةيةويَت ثيَمان بلَيَت: "ئيَمةى رِؤذئاوايى بؤ بةدريَذايى ميَذوو ئةو هةموو
وةهمء درؤية دووبارةو سةد بارة دةكةينةوة، بةوةى بةناوى ئازاديىء رِزطارييةوة
دةولَةتان داطير دةكةينء طوتارى (ناثليؤن)انةيان بؤ دةدةين، ثاشانيش كة بةهؤى
هةلَةكانى خؤمانةوة دةرمان دةثةرِيَنن، دةولَةتةكةيان بؤ دةكةينة ويَرانةو
بةسةر خةلَكةكةيدا بةجيَى دةهيَلَين؟". ناوبراو كؤمةلَيَك نموونةش بؤ ئةم
ثرسيارةى دةهيَنيَتةوة.
رِةنطة ئةمة ثرسياريَكى زؤر جددى بيَت، بةلآم
هيَشتا كةم كةس هةبن وةكو ئةو بيورووذيَننء قسةى لةسةر بكةن يان بة بيرياندا
هاتبيَت، هةروةها كةم كةسيش هةبن وةلآميان دابيَتةوةو خؤيان كردبيَتة خاوةنى،
بةهةرحالأ، لة هةفتةى رِابردوودا وةزارةتى بةرطرى ئةمريكا "ثنتاطؤن" ئاماريَكى
دواى نزيكةى (18) مانط لة "جةنطى ئازاديى عيَراق" بلآو كردةوة، كة تيايدا جطة
لة ذمارةى كوذراوو بريندارةكانى هيَزةكانى ئةمريكاو هاوثةيمانةكانى، ذمارةى
كوذراوة عيَراقييةكان بة (20) هةزار مةزندة كرابوو.
ئةوةى جيَطةى سةرنج بوو، ئةو رِيَذة زؤرةى
قوربانيانى عيَراق، كة بةثيَى ئامارةكة زؤرينةيان مةدةنى بوون، لة ناوةندو
دةزطا ئيعلامىء سياسيء مرؤييةكاندا بةهةند وةرنةطيراو قسةى ئةوتؤى لةبارةوة
نةكرا، بةلَكو رِؤذنامةى نيَودةولَةتى واهةية جطة لة ئاماذةدان بة سةربازة
كوذراوة ئةمريكييةكان هيض رِيَذةيةكى ترى بلآو نةكردؤتةوة!
كةواتة كوذرانى (20) هةزار عيَراقى لة ماوةى (18)
مانطى جةنطدا هيض ئةرزشيَكى نةبوو! لة كاتيَكدا ئةو جةنطة مالَويَرانكةرة
بةناوى رِزطارىء ئازاديى ئةوانةوة بةرثا كرا! لةمةش سةيرتر ناونيشانء تايتلَى
هةوالَى هةنديَك رِؤذنامةى لةمةرِ خؤشمان بريتيية لة "لة فلآنة شويَن (100)
تيرؤرست كوذرانء لة فيسارة شاريش دةيانى تر بةدةستى هيَزة فرةرِةطةزةكان كوذران"،
سةرةنجاميش لة شاشةى تةلةفزيؤنةكانةوة جطة لة تةرمى ذنء منالأء ثيرو
رِؤذنامةنووسء ثاشماوةى ئؤتؤمبيَلى فرياكةوتن (اسعاف)، كة بؤردومان كراوة، هيضى
تر نابينين.
ئةطةر دةشوتريَت هؤكارى سةرةكيى ئةو رِيَذة زؤرةى
قوربانيان تيرؤرستةكانن، ئةوا لةدواى ئامارةكةى "ثنتاطؤن" وتةبيَذى دكتؤر ئةياد
عةلاوى قوربانيانى كارة تيرؤريستييةكانى بة (3) هةزار مةزةندة كرد.. كةواتة؛
ئةطةر ئةوةش رِاست بيَت، ئةى كآ بووة هؤى كوذرانى (17) هةزارةكةى ترى؟!
كةواتة ض شارةزايةك بةميَذوو سياسةتى هاوضةرخ،
بطرة ض خاوةن ويذدانء مرؤظدؤستيَك هةية نةطةشتبيَتة ئةو باوةرِةى كة تةنها
مةدةنييةكانء هاوولآتيانن بوونةتة سووتةمةنى دؤستايةتىء دوذمنايةتيى ئةمةريكاو
هاوثةيمانةكانى بؤ عيَراق، "جةنطى ئازادى عيَراق"يش هيض نيية جطة لة دروشميَكى
جوانى نووسراوى سةر تابووتيَك.
تةنها مةدةنييةكانى عيَراقيش نين كة بوونةتة
قوربانى، بةلَكو لةسةرجةم ئةو دةولَةتء جيَطايانةشدا هةروا بووة كة دةست لة
كاروباريان وةردراوة يان داطير كراون، وةكو: دةولَةتانى رِؤذهةلآتى ناوةرِاست،
ئةمريكاى ناوةرِاستء باشوور، ئةفريقيا، هةنديَك لة دةولَةتانى ئاسياو.. هتد.
هةر ئةم دةرةنجامةش وايكردووة كة بةدريَذايى ضةند سةدةى رِابردوو ئيَستاش
دؤستانى ئيدارةكانى ئةمريكاو هاوثةيمانةكانى تةنها رِذيَمة ديكتاتؤرو
خويَنرِيَذة فةرمانرِةواكان بوونء دوذمنانيشيان ميللةتانى دونيا بوون، بةوانةى
خؤشيانةوة.
ئةو دةنطانةشى هةنووكة لة ئيدارةى ئةمريكادا بةرز
دةبنةوةو رِةخنة لة سياسةتى حكومةتةكةيان دةطرن، هيض مةبةستيَكى ئينسانييان لة
ثشتةوة نييةو خةمخواردن نيية لةو رِيَذة زؤرةى قوربانييةكان، بةلَكو
رِةخنةطرتنة لةو كةسء لايةنانةى بةهؤى هةلَةو كةموكورِيةكانةوة ئةجيَندة
بةرذةوةندخوازييةكانى ئيدارةكةيان خستة بةردةم ضةند ئاستةنطيَكى زؤر طةورة.
ليَرةوة دةكريَت ئيَمةش بثرسين، ئاخؤ ئةو جةنطة بةرِاستى بؤ رِزطاركردنى طةلانى
عيَراق بوو لة ستةمى سةددامى ديكتاتؤر؟ يان بةثيَضةوانةوة بؤ بةرذةوةنديى
تايبةتء ضةسثاندنى ثرؤذةى ئيمثراتؤريى بوو ئةوةى ناوى نةبوو طةلانى عيَراق بوو؟
هةموو ئامارو رِاستييةكان بةشى دووةمى
ثرسيارةكةمان تةئكيد دةكةنةوة. ئةوةى بةتةنها لة دؤستايةتىء دوذمنايةتىء
جةنطةكانيى رِؤذئاوا بؤ عيَراق بووةتة قوربانى، تةنها هاوولآتيانى عيَراقبوون،
بةكوردء عةرةبء توركمانء سةرجةم نةتةوةكانى ترةوة، براوةش ضاوضنؤكانء
شةرِانطيَزةكان بوون.
لةسةردةمى دؤستايةتيى ئةمريكاو ئةوروثادا بؤ
رِذيَمى عيَراق كوردةكان قةتلَوعام دةكرانء ناثاكييان ليَدةكرا (1974)، "ئةنفال"
دةكران، كيمياييباران دةكران، كة تا ئةمرِؤش (بةوتةى ضاوديَرانى سياسيى) تةنها
كاروانيَكى ثيَداويستيى ثزيشكيى ئةمريكى نةطةشتؤتة ليَقةوماوانى هةلَةبجة!
هةروةها سةدان هةزارى خةلَكى عيَراق بوونة سووتةمةنيى جةنطى عيَراق ـ ئيَران.
لةسةردةمى دذايةتىء جةنطيشدا شيعةكان لة باشوور
قةتلَوعام دةكران كاتيَك ئةمريكا ثشتى رِاثةرِينةكةى باشوورى نةطرت، لة سالَى
1991دا، هةروةها زياد لة نيو مليؤن مندالَى عيَراقى (بةثيَى ئامارة
رِةسمييةكانى نةتةوة يةكطرتووةكان) بوونة قوربانيى ئابلَوقةى ئابوورى.. ئةمة
جطة لةو (20) هةزارةى لةدوايين جةنطيشدا بوونة قوربانى.
ليَرةشةوةو لةسةروبةندى ئةو واقيعةى ئةمرِؤ
هاتؤتة ئارا ثيَويستة ئةو ثرسيارة لة خؤمان بكةين: بؤ دةبيَت لاى ئيَمة، وةكو
بةشيَكى ديارى قوربانييةكان، ئةو رِاستيانة زؤر بةسانايى خةفة بكريَنء بكريَنة
ذيَر ليَوةوةو بةثيَضةوانةى هةموو ميللةتانى دونيا هةنطاو هةلَطرينء خؤشحالَيى
بةكوذرانى نةتةوةكانى تر (بةتايبةتى عةرةب) دةرببرِين؟
داخؤ تا كةى لةذيَر هةذموونى رِاطةياندنة
نامةسئولةكاندا ئيَمة خؤمان دةكةينة طالَتة جارِى هةموو دونيا، بة ئةمريكاو
ئةوروثاشةوةو زؤر نامةسئولانة بةرامبةر ميَذووى ئيَستاو ئايندةمان هةلَسوكةوت
دةكةينء تةنها خةريكى جرِتء ضةقةنةين؟!!
بيَطومان دةرةنجامى هةموو ئةوانةى ئةمرِؤ لة
عيَراقء ناوضةكةدا رِوودةدةن، لة كوذرانى خةلَكى مةدةنىء بيَ ديفاع،
شةرمةزاريىء رِسوايية بؤ سةبةبكارةكانى، دةبا ئيَمةى كورد ثيَش ئةو حةدةسة
بكةوينء لة ئةنجامدا وةكو لةو زلهيَزانة بةهرةمةندو سوودمةند نةبووين، با باجى
درِندةييشيان نةدةين.