Download Kurdish Fonts : Ali-Web - Ali-K-Alwand - Ali-K-Sahifa -Unikurd

HOME

     

دةمرِاستى دةملارمان.. بالَيؤزانى كورد لةجيهان
فاضل قةرةداغى

 لةيةك دوو نووسينمدا, رِةنطة ضةند جاريَكي تريش هةمان باس بكةمةوة, لةو ويَنة "جوانة" دوابووم كة كةمايةتييةكانى ناو كوردستان دةيانةويَت ثيَشكةش بةجيهانى بكةنء بلَيَين: ئةمة كوردة, ئةمة كوردستانة, ئةنجاميش ضى دةبآ با ببآ, ئةم رِةخنةيةشم باسكردبوو كة بؤضى جيهانى ئيسلاميء جيهانى عةرةبى بةتايبةت كاتيَك بةعس فةرمانرِةوا بوو و ئةوةى نةكراوة لةطةلأ كوردى دةكرد هيض ديفاعيَكى لة كورد نةكردووة, وةلآمةكةش بةكورتى ئةوةية: بالَيؤزةكانمان زمانيان زؤر ثاراوة, قسةيان جوانة, دةزانن ضؤن موسلَمانان لةدةورى كورد كؤبكةنةوة‍!
   ئةوةش زؤر وتراوة كة هةرضى حكومةتانى جيهانى ئيسلاميي يةك دوانيان نةبآ عةلمانين نةك ئيسلامين, وا ئةمجارةش وتمانةوة, ميللةتانيش لةذيَر ضةثؤكى ستةمكارىء ديكتاتؤريةتى ئةو حكومةتة عةلمانييانة دةنالَيَنن ئيتر دةتوانن ضى بؤ كورد بكةن؟ بالَيؤزةكانمان دةمرِاستن نةطالَت, ئةمانة وةكو ئةو كةسةن كة قسةى خيَر بؤ خوازبيَنيكةر دةكاتء بةمالَى كضة دةلَآ(( ئةمجا بؤ دين ئةوةندة بةهةلَويَستة تةنانةت ئةطةركةوشةكةى بكةويَتة ناو مزطةوت بة طؤضان دةيهيَنيَتةوة دةرو ئةمجا بؤ ئةخلاق ئةملاولاى نيية تةنها قومارو مةشرووبى هةية, بؤ كؤمةلآيةتيش هيَندة بةتةنط هاورِيَكانيَتى لةبةرخاتريان مانعى نيية ذنى خؤى تةلآق بدات)). كابراى قسةكةرى بةدةموزمانيش فريا ناكةوآ هةموو كةتةلؤكى خوازبيَنيكةر بؤ مالَى كضة بخويَنيَتةوة ضونكة بة زووترين كات لةو مالَة خؤىو خوزابيَنيكةر دةكريَنةدةر, خوازبيَنيكةرى بيَئاطاو بيَخةبةريش هةموو جاريَك دةلَآ: ئةوة بؤضى كةس ذنم ناداتآ؟
  جا ئةطةر نموونة لةسةر شايةتيى ناهةقى ئةو بالَيؤزانةى قورِ بؤ كورد خةست دةكةنةوة بهيَنينةوة ضةندين كتيَبمان ثيَويستة, جطة لةوةى ثيَويستت بة كاتء تاقةت سةبركردنة لةسةر خويَندنةوةى جةهالةت, بؤية ضةند نموونةيةك ليَرةدا بةسة.
  نموونةى يةكةممان هةوالَيَك بةئينطليزى لةسايتى (كورديش ميديا) كة خودى هةوالَةكةمان مةبةست نيية هةرضةندة دةكرآ قسةى لةسةربكرآ, لةناوةرِاستى هةوالَةكة ئةمة هاتووة: كؤمةلَة ئوسولَييةكان ديمةنى كةلتوورو ميَذووى زؤربةى شارؤضكةو طوندة كوردييةكانى كردووة ئةويش بة دروستكردنى سةدان مزطةوت.
  ئيَستاش ئةم ضةند ديَرِة بةنيَردراويَكى كوردةوة بنيَرة بؤ لاى حكومةتيَكى عةلمانى لةجيهانى ئيسلامييداو بزانة ضى بةكورد دةوترآ؟ قسةيةك لةم جؤرة كاردانةوةيةكى خراثى لاى حكومةتيَكى عةلمانى دروست دةكات ئةى ئةطةر طةلة موسلَمانةكان بيبيستن؟ بيَطومان دةلَيَن: ئاى كورد ضةندة كافرة؟ بةلآم دلَنيابن نةك بةكافرمان لةقةلَةم دةدةن بةلَكو ئةو كاتة طومان لةعةقلَيشمان دةكةن ئةطينا كآ خوا دةيداتآ بينا لةولآتةكةى دروستبكرآ؟
  بةلآم كورد خؤى ضى دةلَآ؟ ئايا خةلَكى كوردستان ئةطةر مزطةوت بةشتيَكى خراث بزانن ضؤن رِيَطة دةدةن لةشاروطوندةكانياندا دروستبكرآ, ئةى كوا مةزبةتةى خةلَك كة ئيَمة مزطةوتمان ناوآ؟ ئةوةى ثيَويستى بة (ئةلف)يش نةبآ دةزانآ ئةو قسةية تةعبير لةناخى نووسةرةكةى دةكات، بةلَكو تةعبير لة عةقلَة بضووكةكةشى دةكات ضونكة يةعنى ضى بة بيناى مزطةوت ديمةنى كةلتوورو ميَذوومان تيَك دةدةن؟ ض جؤرة بينايةك ديمةنى ئةو كةلتوورة تيَك دةدات؟ ئةسلَةن خؤى دةزانيَت كةلتوورمان ضؤن بووة تا بزانيَت ضى تيَكى دةدات؟ ئايا بيناى نوىَ كةلتوورى كورديية؟ ئةى بؤ نةضين هةموويان برِووخيَنين؟ ئةطةر بيناى نوىَ ديمةنة كةلتووريية كوردييةكة تيَك نةدات و مزطةوت تيَكى بدات كةواتة كورد موسلَمان نيية. ئةم بالَيؤزة نةك هةر ديمةنى كورد لة جيهانى ئيسلاميدا تيَك دةدات بةلَكو وةك وتم وا لة جيهان دةكات طومان لة عةقلَى كورد بكةن.
  نموونةيةكى تر ديداريَكى كةنالَى ئاسمانى (بى.بى.سى) لةبةرنامةى (هاردتؤك) سالَى رِابوردوو لةطةلأ ئافرةتيَكى كورد بةناوى (فريشتة)ء كة ثيَشكةشكارى بةرنامةكة وةك ئةنداميَكى يةكيَتى نيشتمانى ناساندبووى.
  لةكؤتايي ديدارةكة ثيَشكةشكارى وةكو رِوونكردنةوةو لةميانى قسةيةكدا وتى: (ئةنفال) واتة تالآنى.. كة ئاشكراية كابراى ئيبنطليز باشتر لة وشةى ئةنفال تيَطةشتووة (واتاى وردترى وشةكة: دةستكةوتةكانى شةرِ نةك "تالآنى" بة شيَوةيةكى طشتى، واتايةك لةوةش تةسكتر: ئةو زيادة بةشةية كة سةركردة دةيدات بة سةربازةكان). خانمى كورد كة ناوى فريشتة بوو بةلآم هيض شتيَكى لةفريشتةكان نةدةضوو، مةطةر ئةوة نةبآ كة هةولَى دةدا واى ثيشان بدات لةناخى دلَةوة قسةبكات، سةرى بةملاو بةولادا جوولآند وةك بلَآ: ئاطات لة ضيية؟ ثاشان وتى: نةخيَر ئةنفال لةقورئاندا واتاى ئةوةية ئةوةى موسلَمان نةبآ بيكوذريَتءمالَى ويَران بكريَت ء مندالَةكانى لةناوببريَن..تاد.
ديسانةوةش دةثرسم ئةطةر موسلَمانيَك ئةم درؤية بةدةمى قورئانةوة ببيستآ, دياريشة خةلَكى زؤرهةن فريشتةى ناخ بةسؤز باشتر شارةزاى قورئانن, دةبآ ئةو موسلَمانة ض شايةتيَك بؤ كورد بدات بةتايبةتيش كة ناوبراو ئةندامي حزبيَكة لة نيوةى كوردستانى باشووردا فةرمانرِةوايةو ديارة رِادةبينيَت حزبةكةى ثاش ئةوة لة طولَ كالَترى ثيَ نةلَيَت.
  كؤتايي نموونةمان رِادةربرِينى هةنديَك ئافرةتة لةبارةى برِيارى ئةنجومةنى حوكمى لةعيراقدا لةبارةى رِؤذى ئافرةتانى عيراق كة فاتيمةى زةهرا كراوةتة هيَماى ئةمة. هةنديَك لةقسةكانة و دواتر تةعليق لةسةريان دةكةمة دوو بةش بةشيَك بؤ خويَنةرء ئةوةى تر بؤ خؤم:

- ئةو برِيارة (..) بؤ بةرِؤذى كردنى رِؤذى لةدايكبوونى فاتيمةى كةنيشكى موحةممةدو هاوسةرى عةلى بؤ ذنانى عيراق ثيَويستة لةلايةن ذنانى دنياشةوة شةرمةزار بكرآ.

- ئةم برِيارةى ئةنجومةنى حوكم نيطةرانىء نائوميَدى لىَ بةدى دةكرآء داهاتوويةكى تاريكى ذنى عيراقى لىَ بةدى دةكرآ.-0 (ئةمة) ثيَضةوانةى بنةما سةرةتاييء سةرةكييةكانى ديموكراسيةتةو بطرة ثيَشيَلكردنى مافى سةرجةم ذنانى ناو عيراق بة جياوازى نةتةوةو بيرورِا ئاينييةكانةوة.

- دةيانةوآ ولآتى عيراق بةزؤرة ملىَ بةولآتيَكى ئيسلاميي بناسيَنن.

 ليَرةدا شويَنى ئةوة نيية باسى فاتيمةى زةهرا بكرآو ئايا ثلةوثايةى لة ئيسلامدا ضيية, بيَطومان ضاوةرِيَش ناكةين ئةوانة شتيَكمان ثآ بلَيَن ئةطينا كةسيَك شارةزا بيَت لة ئيسلام دةزانآ فاتيمةى زةهرا لاى هةردوو سوننةو شيعة كةسايةتييةكى رِيَزدارة نةك تةنها لاى شيعة, هةموو زانيارييةكانى ئةو خانمانةش لةبارةى ئيسلامةوة لةقسةى سةرجادة بةدةر نيية, ئةطينا تةنها قسةى سةرجادةية بوتريَت ئةمة تةفرةقةى مةزهةبيية وةك هةنديَك لةمانة وتبويان. بةلآم بؤ رِةخنة لةمان بطرين؟ خؤ ضى لةبارةى ئيسلامةوة دةنووسريَت لةو قسانةى سةرجادة باشترن؟

يةكيَك لةوانة دةيةويَت خؤى بةخويَندةوار ثيشان بدات, سةرةتا دةلَى كة ئةم كارة "لةخؤيدا نيشانةيةكة بؤ ئةوةى جاريَكى تر كؤتء ثيَوةندى دينء دواكةوتوويي بخةنة طةردنى عيراق" دواتر ئةو ثيَشكةوتووخوازة دةلَيَت: "دينء شةريعةت لةسفرى تةكوينةوة تا ئةمرِؤ يةكةم ضةوسيَنةر بوو" ئةمةش تةنها فرِيَدانى وشةية دةنا"سفرى تةكوين" بةشى يةكةمى تةوراتة, ئةمةش وةكو ئةوةية بلَيَيت كورد هةر ستةمليَكراو بووة لة يةكةم رؤذى مرؤظايةتييةوة تا لاثةرِة (34)ىكتيَبةكةى "خولآصةى ميَذووى كوردء كوردستان"ى ئةمين زةكي.
 خؤ ئةطةر مةبةست لةباسى تةكوين خؤى بآ ئةوا قسةى ئةو ثيَشكةوتوخوازة ئةوةية لةو كاتةوة خودا زةوىء ئاسمانء ئاوى دروستكرد تا ئةمرِؤ دينء شةريعةت يةكةم ضةوسيَنةرى ذن بوون، كة ديارة ديسان مةبةست ناثيَكيَت و تةنها وةك خةلَكى دةلَيَن"فةلسةفةليَدان"ى ئةو كةسة دةسةلميَنيَت.
 ئابرِووضوونمان تةنها بةهؤى بيَدينيى كةمايةتييةكةمان نيية بةلَكو بةثالأ بيَدينى نةخويَندةواريشمان زؤرةو ئةمانة بةشيَك لةوانةى بةناوى كوردةوة قسة دةكةن، بةلَىَ ئةمانةن بالَيؤزةكانى كورد.. دةمرِاستى دةملارمان..